بدون اجازه

بدون اجازه گیلکی

عیسا خٚیلی اوشأنٚ کی بمردٚده‌یَ  زندَه کوده و هیتأ اوشأنٚ جَایم وأنوأرسِه، خؤره اینتخأب بوکود، جٚه او زمأت تأ هسأ همٚتأن دأنده عیسا کأر زنده کودن ایسٚه.

هرتأ جیگأ میأن ایمکأن دأرِه پیش بأیِه، رشت، انزلی، لاهیجان، لشت‌نشأ تأ اویٚه مٚرَه جخطرَ نوشؤ، می مأری سرزیمینٚ، خشکرودٚ دورون، من گیلکی گب زئنم هویه بأمؤختم و تومأمٚ اَ شهرأنٚ زأکأنٚ اَمرأ او زمأتأنٚ میأن بأزی بوکودم. جٚه انزلی دریأکنأر بوشؤم کی پیشترأن اونَ پهلوی دوخأدٚد تأ مدیترانه دریأ میأن کی ایتأ دِه دریأ  جزیره رو نٚهأ بو، آدمأن کی پیله‌ترَ بٚد ویشتر رأ شده و ایتأ زمأتم می مأنستَن پروأز کوند تأ قبرس جزیره میأن.

سالٚ ۱۹۹۳ آگوستٚ آخری روزأن بو یأ کی سپتامبر اوّلی روزأن بوشؤم ایتأ خیابانٚ میأن کی لیماسولٚ سأحیل کنأره جَا کی شؤئی اویه. دوأرستم و بوشؤم او شهرٚ میدأنی میأن و تصمیم دأشتیم او سرزیمینَ کی قرأر بو چند وخت اونٚ دورون زٚندیگی بوکونمَ خُب فأندرم و بشنأسم.

دوکأنأن و خیأبأنأنٚ میأن همٚتأن کوتأ تومأنی دوکوده بود، ایوأرکی ایتأ کُئنه و قدیمی سأختمأنٚ قشنگٚ معمأری و نقأشیأن مٚرَه خو ور دوخأده، او وخت کی اونَ فأندرستم، چوم دکف و قشنگ مِرِه نومود کودی، اوشأن مٚرَه جأدو بوکوده بود، هرچن هیکس اونٚ دورونی نِئیسأ بو ولی اونٚ صدأ بولند و رأحت شأ ایشتأوستن، مٚرَه قأقَ کوده او سأختمأنَ موسیقی و رنگأن و خطأن.

بوشؤبوم آسمأنٚ دورون، سخفَ فأندرستم نه زیمینَ، رنگأن کؤلأنَ مأنستید و قشنگٚ نورأن مٚرَه فأکشأنه‌ای خو ور، بوشؤم او نورأنٚ دونبألسر. نأخورکی ایتأ آدم کی ویشتر جٚه ایتأ کوتأ تومأن دوکوده بو می جولو بٚپأ بِئیسأ و انگلیسی زوأنٚ اَمرأ مٚرَه بوگفته: خوش بأمؤیی و اونٚ پٚسی وأورسِه: تأنم تٚرَه یأور بدم؟

بفأمستم کی من اویه نأشنأسم!

بوگفتم: اَیٚه قشنگی فأکشأنِه مٚرَه خو ور و جه اَ خأطر کی وأنوأرسه‌‌بو بأمؤم بودورون معذرت‌ خأهی کونم.

ایتأ خنده دشکنِه و بوگفته: اَیٚه کیلیسأ ایسٚه، همٚتأن تأنیدی وأنوٚرسه‌بو بأیٚد بودورون. البت اَ روزأن کم اَیٚده، خٚیلی زمأت ایسٚه کی هیکس نأمؤ اَیٚه و من خوشألم و مٚرَه گولأز کونم کی شیمی خدمت بِئیسم.

اونٚ جوأب دئنٚ پٚسی تومأمٚ می جأنٚ دورون ایتأ آرأمش بأمؤ ولی یأرستنٚ اَمرأ اونَ بوگفتم:

من مسیحی نییٚم و هیذره دوس نأرم بشم ایتأ مذأبی جیگأ و کیلیسأ میأن ولی شیمی اَ سأختمأن ایتأ زنده هنرٚ تأریخ، نقأشی و معمأری ایسٚه من اَیٚه ادبیأتَ شنأورَ دینٚم، و هیذره کیلیسأ یأ ایتأ مذأبی جیگأیَ نمأنِه. جٚه اَ خأطر کی اَ جیگأیَ نجسَ کودم می ایعتقأد نأشتنٚ اَمرأ شرمنده بوبوستم.

خأستیم وأگردم.

خو دسَ بٚنأ می کؤلَ رو و بوگفته:

او چی کی شٚمٚره فأکشأنِه تأ اَیٚه مٚرَه‌یم ایتأ مأموریت فأدأ کی شیمی جَا پذیرأیی بوکونم و اَ گردشٚ میأن شیمی رأنمأ بٚبم. من اَ کیلیسا کشیشم و هه کأرٚ رِه اَیٚه ایسأم و می وظیفه اَن ایسٚه کی شٚمٚره خیدمت بوکونم و اَ معمأری و نقأشیأنٚ تأریخَ شِمِره وأگویأ بوکونم.

فیکر بوکودم ایتأ زمأتٚ پٚسی کی اینفر بأمؤ اَ کیلیسا دورون و اونَ سر بٚزِه خٚیلی ذوق بوکوده. ولی اون میهروأنی و خٚیلی خوشألی اَمرأ وأگویأ بوکود و بوگفت، مِیوه و شیرینی اَمرأ می جَا پذیرایی بوکوده و او هوأ میأن کی خٚیلی گرم بو و زله بوستی ایتأ خونکٚ آب میوه فأدأ مٚرَه.

تومأنٚ بوسته پٚسی یونأنی زوأنٚ اَمرأ او کشیشانٚ رسم و روسومأنٚ مأنستَن مِرِه ایتأ دوعأ بخأنده کی هیذره نفأمستم. فقد آمینٚ آخرَ بفأمستم و اونٚ ریفأقت و میهروأنی می دیلٚ دورون روشنأ بوسته.

سی سالٚ پٚسی کی عیسا مسیح لازاروسَ اوّلی مرگٚ جَا زندَه کوده    

اون قبرسٚ شهرٚ لارنکا میأن بمرده، اونٚ مقبره سٚر لارنکا میأن هسأ ایتأ کیلیسا نٚهأ، گده کی لازاروس اونٚ پٚسی کی مسیح مصلوب بوبوسته، سالٚ ۳۳ میلادی بوگوروخته اویه و بوبوسته اوّلی رأنما قبرسٚ جزیره میأن، لازاروسٚ جنازه‌یَ چند مرتوه اَرأ اورأ ببردٚد تأ سالٚ ۱۹۷۲ میأن اوشأنی کی باستان شناس بود اویه بکندٚده و کیلیسا محرابٚ جیر لازاروسٚ خاشانَ کی ایتأ مرمری تابوتٚ دورون نٚهأ بو بیأفتٚد.

ایتأ زمأت اویه زٚندیگی بوکودم ولی دِه او کشیش و او کیلیسایَ نیدِم یأ اونٚ سفد نیشأنَ گُمَ کودم یأ بأیم شؤخی اَمرأ بگم او کیلیسایَ بکندٚد و اوسأدٚد و ببردٚد.

خٚیلی جٚه دونیأ شهرأن، کیلیسایأنٚ شهرأنَ معروف ایسٚد ولی من ایعتقأد دأرم کی اَ نأم، لیماسولٚ شین بو. ایتأ زمأت کی دوأرسته او کیلیسا دونبأل بگردستم و اوندر قشنگٚ و قدیمی کیلیسا کی اوّلی قرنأنٚ شین بویَ اویٚه بیدِم. ولی هو کشیش ایمرو او دانایی و میهروأنی اَمرأ  ایوأرده می دیلٚ دورون مٚرَه یونأنی آب میوه فأدِه.

اَ ی خوداوند تی صدأ سنگٚ و حیصأرٚ جَا اَیٚه بیرون کی اَمٚرَه اَمی نأمٚ اَمرأ دوخأنی.

اَی خوداوند تو پیشتر سألأنٚ جَا می اَمرأ گب بٚزِیی و می جأنٚ میأن می دیل تألأپ تولوپ نوکودی کی تٚرَه بشنأسم و بیدینم و بشتأوم، تأ اَنکی تو مٚرَه زندَه کودی.

پس می خورومٚ خودا خودت اَمی گوشأنَ وأزَ کون کی تی صدأیٚ بشتأویم کی خودا صدأ ایسٚه.

کی ایوأردِه زندَه بیم.

آمین!

بدون اجازه

عیسا مرده‌های زیادی را زنده کرد و از هیچ‌کدامشان هم «اجازه» نگرفت، «خودش انتخاب کرد»، از آن تاریخ تا امروز همه می‌دانند کار عیسا زنده کردن است.

در هر کجا شاید رخ دهد در رشت، انزلی، لاهیجان، لشت‌نشا تا یادم نرفته خشکرود را هم بگویم که آنجا به دنیا آمدم و به گیلکی سخن گفتن را در همه این شهرها آموختم و با همه کودکان آن دوران در همه این شهرها بازی نمودم از کنار دریای انزلی که آن موقع نامش پهلوی بود تا کنار دریای دیگری بر روی یک جزیره در میان دریای مدیترانه رفتم ، آدمها که بزرگتر می‌شوند بیشتر راه می‌روند و گاهی مانند من پرواز می‌کنند تا جزیره قبرس.

اواخر آگوست بود یا اوایل سپتامبر، در سال 1993 در لیماسول از کنار ساحل وارد خیابانی شدم، قدم ‌زدم، جلو رفتم تا وسط شهر، می‌خواستم سرزمینی را که قرار است مدتی در آن زندگی کنم خوب ببینم و بشناسم.

در خیابان‌ها و مغازه‌ها همه مایو پوشیده بودند، ناگهان نقاشی‌ها و معماری زیبای ساختمانی بسیار کهنه و قدیمی مرا صدا زد، وقتی نگاهش کردم چشم‌نواز و جذاب دیدمش، آنها سحرم کردند، هر چند متروک اما صدایش بلند و رسا بود، موسیقی رنگ‌ها و خطوط بنا مدهوشم نمود.

سر به آسمان وارد شدم، نگاهم به سقف بود نه به زمین، رنگ‌ها مواج بودند و نورهای زیبایی مرا به خود جذب کردند، در پی آن نورها رفتم.

ناگاه شخصی با لباس بیشتر از مایو جلویم ایستاد به انگلیسی خوش آمد گفت و بعد پرسید «می‌توانم کمکت کنم؟»

متوجه حضور نامتعارف خودم در آنجا شدم.

گفتم «جذابیت اینجا مرا به سمت خود کشید و از اینکه «بدون اجازه» وارد شدم پوزش می‌خواهم.»

لبخندی زد و گفت «اینجا کلیسا است، همه می‌توانند «بدون اجازه» بیایند، هر چند به ندرت می‌آیند، مدتهاست کسی اینجا نیامد و من آزادم و افتخار دارم در خدمت شما باشم.»

از جوابش آرامشی همه وجودم را در بر گرفت اما جسارت یافتم و گفتم.

«من مسیحی نیستم و هیچ علاقه‌ای هم به مکان‌های مذهبی و کلیسا ندارم ولی این ساختمان شما تاریخ زنده هنر، نقاشی و معماری است من در اینجا ادبیات را شناور دیدم، هیچ شباهتی به کلیسا و مذهب در آن نیست. از اینکه با بی‌اعتقادیم اینجا را آلوده کردم ببخشید.»

خواستم برگردم.

دست بر شانه‌هایم گذاشت و گفت.

«آن چیزی که شما را جذب کرد و تا اینجا کشاند به من هم ماموریتی داد تا از شما پذیرایی کنم و راهنمای شما در این سیاحت باشم من کشیش این کلیسا برای این کار در اینجا هستم و وظیفه من این است که در خدمت شما این نقاشی‌ها و معماری را شرح دهم تاریخش را بگویم.»

گمان کردم از اینکه بعد از مدت‌ها یک‌نفر به آن کلیسا سر زده است هیجان‌زده شد اما او با مهربانی و شادی فراوان شرح داد و گفت، با میوه و شیرینی از من پذیرایی کرد و در آن گرمای عطش‌ناک آب‌میوه شیرین و گوارا به من داد.

در پایان بنابر سنت کشیشان آنجا به زبان یونانی برایم دعا کرد از دعایش چیزی سر در نیاوردم فقط آمین آخرش را فهمیدم و نهایت دوستی، مهربانی او در دلم زنده شد.

سی سال بعد از آنکه عیسای مسیح، لازاروس را از مرگ اول زنده کرد او در لارنکای قبرس مرد، بر روی مقبره‌اش در لارنکا اکنون کلیسایی وجود دارد، آورده‌اند که لازاروس در سال ۳۳ میلادی بعد از مصلوب شدن عیسا به آنجا فرار کرد و اولین راهنمای جزیره قبرس گشت، جسد لازاروس هم بارها جابجا شد تا در 1972 با حفاری‌های باستان‌شناسی در زیر محراب کلیسا بخشی از بقایای اسکلت لازاروس در یک تابوت مرمری پیدا شد.

مدتی آنجا زندگی نمودم ولی دیگر آن کشیش و آن کلیسا را ندیدم یا آدرسش را گم کردم یا به طنز بگویم شاید آن کلیسا را کندند و برداشتند.

بسیاری از شهرهای دنیا معروف به شهر کلیساها هستند اما من معتقدم این نام برازنده لیماسول است بعدها به دنبال آن کلیسا گشتم و آنقدر کلیسای زیبا و قدیمی حتا متعلق به قرون اولیه در آنجا دیدم که حد نداشت ولی آن کشیش با همه مهربانی و دانشش امروز در قلبم بازهم به من آب‌میوه یونانی می‌دهد.

خداوندا صدایت از سنگ و دیوار می‌آید که به ناممان می‌خوانی.

خداوندا تو از سال‌های دور سال‌های سال با من سخن گفتی و من قلبی در سینه‌ام نمی‌پید که تو را بشناسم و ببینم و بشنوم

تا آنکه خودت مرا زنده کردی

پس خدای خوبم خودت

گوش‌های‌مان را شنوا کن تا بشنویم صدای خداییت را.

تا باز زنده شویم.

آمین

صادق نیک‌پور

اول آگوست 2021

صادق نیک پور

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *